Δεοντολογία στην Έρευνα Πεδίου των Οικονομικών ή Μικρές Ιστορίες Εξάρτησης

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ή
ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Ειρήνη Σωτηροπούλου

Διδακτορική Φοιτήτρια (Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών)
Το παρόν κείμενο συντάχθηκε στα πλαίσια διδακτορικής διατριβής υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Γεωργίου Σταθάκη.

Μια προγενέστερη εκδοχή της παρούσας εργασίας παρουσιάστηκε στο 1ο Συνέδριο της Επιστημονικής Εταιρίας Πολιτικής Οικονομίας, που συνδιοργανώθηκε (19-20.06.2009) με το 11ο Συνέδριο Ελλήνων Ιστορικών Οικονομικής Σκέψης, με τον τίτλο “Οικονομική Κρίση και Οικονομική Θεωρία” και έλαβε χώρα στο Ρέθυμνο (Πανεπιστημιούπολη Γάλλου).

Επικοινωνία στην ηλεκτρονική διεύθυνση: isotiropoulou@econ.soc.uoc.gr

Το πλήρες κείμενο είναι διαθέσιμο από την ιστοσελίδα:
http://economics.soc.uoc.gr/wpa/wpa_show_paper.php?handle=1002

ή στο σύνδεσμο με τον τίτλο "Μικρές Ιστορίες Εξάρτησης"

*****

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ή
ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το κείμενο αποτελεί προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η ιδέα της αντανακλαστικότητας (reflexivity) ώστε να οργανωθούν και να καταστούν «έτοιμα προς απαντήσεις» τα ζητήματα δεοντολογίας που έχουν ανακύψει στην έναρξη της έρευνας πεδίου (με αντικείμενο εντός της οικονομικής επιστήμης) και έχουν προβλεφθεί για μεταγενέστερα στάδια της έρευνας. Ενώ στην αρχή τα ζητήματα δεοντολογίας ήταν κρυμμένα κάτω από την εμφάνιση των «καθημερινών» πρακτικών ερευνητικών προβλημάτων που έπρεπε να επιλυθούν, η αλληλεπίδραση με τους συμμετέχοντες στην έρευνας αποκάλυψε το θεωρητικό βάθος που μπορεί αυτά τα ίδια θέματα να έχουν και την έκταση στην οποία μπορούν να επηρεάσουν το ίδιο το ερευνητικό πρόγραμμα.

Το άρθρο όπως και τα ζητήματα, είναι διαιρεμένα για αναλυτικούς σκοπούς σε τρεις κατηγορίες: η πρώτη ασχολείται με τη δεοντολογία που αφορά στην ορολογία, το λεξιλόγιο και τις αφηγήσεις κατά ή μετά την έρευνα πεδίου. Η δεύτερη, συζητά τα ζητήματα δεοντολογίας που σχετίζονται με την διάδραση με τους συμμετέχοντες, ιδίως δύο θέματα: την αποδοχή τους να συμμετέχουν στο πρόγραμμα και την ανταλλαγή πληροφόρησης. Και η τρίτη, συζητά τις περιπτώσεις που ο ερευνητής αντιμετωπίζει αιτήματα για συνδρομή του στην κατασκευή «τινός», το οποίο σύμφωνα με την πρόταση της έρευνας ανήκει στο αντικείμενό της.
Λέξεις-κλειδιά: δεοντολογία, έρευνα πεδίου, αντανακλαστικότητα (reflexivity).

***********

ABSTRACT

The paper is an attempt to use the idea of reflexivity in order to organise and set “ready for answers” the ethical issues which have arisen at the very beginning of the field research (on a topic in the economics area) and have been anticipated for later stages of the research project. While at the beginning, the ethical issues were well covered under the appearance of “everyday” research practical problems to be resolved, the interaction with research participants revealed the theoretical depth that those same issue can have and the extend to which they might affect the research project itself. The paper as well as the issues are divided for analysis purposes, into three categories: the first deals with ethics concerning the terminology, vocabulary and narratives during or after field research; the second, discusses the ethical issues connected the interaction with participants, especially two issues: their acceptance to participate in the project and the information exchange; and the third part, discusses the cases where the researcher faces petitions for assistance in constructing something, that according to the research proposal, belongs to the object of the research.
Keywords: ethics, field research, reflexivity.
* * * * * * * *

Contents:
Part I: Context of ethical questions
1) Introduction: the idea of reflexivity
2) Interdependence
3) Background of the research project
4) What rules already exist about ethics in economic field research

Part II: Content of ethical questions
1) Terminology, vocabulary, narratives
2) Dealing with participants I. How can they accept to participate in the project?
3) Dealing with participants II. How to manage info exchange and ownership?
4) Help and intervention.

Part III: Theoretical efforts concerning ethical issues
1) Consequentalist approach
2) Neo-consequentalist approach
3) Virtue ethics
4) Teleological Expressivism
5) Principlism
6) Casuistry
7) Ethical relativism
8) Ethics of care
9) Communitarianism
10) Contract-based ethics
11) Covenantal ethics
12) Advocacy research
13) Structuralist ethics
14) Hermeneutic ethics and responsive evaluation
15) Reflexive ethics
16) Ethics of the economic sphere
Instead of concluding remarks

References